De Oldehove

Heb je wel eens door het hart van onze stad gewandeld? Grote kans dat je toen een van onze meest markante stadsgezichten tegen bent gekomen: de Oldehove. De scheve toren prijkt trots boven de huizen uit, en vanaf het plein is ze goed te bewonderen. Maar waarom staat deze toren eigenlijk zo scheef? 

Terug in de tijd
De Oldehove heeft haar naam te danken aan het kleine dorpje wat op deze plek aan de Middelzee lag. Bovenop de terp stond rond het jaar 1000 al een kerkje. Het dorpje Oldehove groeide, evenals de terpendorpen naast haar. In 1435 werden de dorpen Oldehove, Nijehove en Hoek samen Leeuwarden, en kreeg de stad ook haar stadsrechten. De kerk - de Sint Vituskerk - was al een aantal keer uitgebreid. Met de komst van de stad, moest er ook een hoge toren komen. Hoger dan de Dom in Utrecht en de Martinitoren in Groningen. 

Trotse toren
En zo stond de toren, de Oldehove, een tijd lang naast de Sint Vituskerk die steeds meer in verval raakte. In 1566 viel de kerk ten prooi aan de beeldenstorm. In 1576, tijdens de tachtigjarige oorlog, raakte de kerk beschadigd tijdens een heftige storm. Door het aanhoudende oorlogsgeweld kon de kerk niet hersteld worden, wat er toe leidde dat de kerk in 1595 gedeeltelijk gesloopt werd. Omdat de adel vroeger in de kerk begraven werd, en het gewone volk erbuiten, bleven alleen de kerkmuren staan, om zo de scheiding nog duidelijk aan te geven. De kerk is uiteindelijk in 1706 helemaal verdwenen. En zo stond alleen de trotse, scheve toren nog op het plein. 

Volksverhalen
Volgens een oud volksverhaal hebben de terp en toren hun naam te danken aan een oud vrouwtje. Ze zat op het strand van de oude Middelzee, op de terp, rustig te breien. Tot haar verbazing kwam daar op een stukje land een toren aandrijven. De vrouw vond de toren mooi en riep "Ho âlde, ho". Ze kon haar geluk niet op toen de toren aanlegde bij de terp. 

Symbool van Leeuwarden
De Leeuwarders hebben altijd wel een sceptisch woordje klaar staan over hun stad. Volkszanger Piter Wilkens schreef de Liwwadder Blues, die de stugge inwoners van Leeuwarden maar al te graag citeren: "Het het nooit wat weest, en et zal nooit wat wurde, als't in Liwwadden geboren bist, kest et wel skudde". Grofweg betekent het dat als je in Leeuwarden geboren bent, je het wel kunt vergeten, het zal nooit wat worden! Maar heb je diezelfde stugge Leeuwarders wel eens horen praten over de Oldehove? "A’k de Oldehove niet siën ken, dan foël ik my onwennich", zeggen ze ietwat weemoedig in het stadsdialect: als ik de Oldehove niet kan zien, dan voel ik me onwennig. Hoewel de Leeuwarders in eerste instantie dus niet zo positief lijken, zouden ze hun stad voor geen goud willen inwisselen. 

Over de Oldehove is nog veel meer te leren. Van het herstel van de toren tot de eeuwenoude vondsten bij de afgraving van deze terp, van de luidklokken tot het bijzondere uurwerk; de torenwachters van de Oldehove kunnen je er alles over vertellen.